Er zijn zo van die sites of blogs waarvan je bij vrijwel elk artikel denkt: dàt zou ik moeten sharen met de collega’s “in het vak”, of daar zou ik iets mee kunnen doen op deze blog … maar al die url’s of artikels delen heeft natuurlijk weinig zin. Het betreft eenvoudigweg essentiële bronnen die u net zo goed zelf kunt raadplegen via uw RSS-feed, of opslaan in de bladwijzermap die u met regelmaat raadpleegt. Daar hopen we ook op, want het ontbreekt ons steeds vaker aan tijd om artikels te schrijven, wegens andere prioriteiten. Maar om u niet in de kou te laten staan, lijsten we u graag enkele basics, op. Wat zijn de uwe ?
Enkele van mijn favoriete sites & platformen i.v.m. non-profit en overheidscommunicatie zijn de volgende – grasduin er zeker ’s in!
Zopas verschenen: de gids “Communicatie bij verandering” (Brussel: FedWeb 2015-11-10, #29 in de “Comm Collection” reeks van & voor federale communicatoren, 84 blz.). U kunt de gids hier downloaden:
Verandercommunicatie is hot, temidden van de vele reorganisaties en besparingen bij de overheden. En een goede interne communicatie is daarbij cruciaal. Maar vrijwel overal is die voor verbetering vatbaar en nijpt het besef dat we meer op mensenmaat moeten communiceren of coherenter delen wat we doen.
Bovenstaande betekenistegel vat de kern samen van Reijnders’ voormiddaglezing in Gent. De drie vragen zijn zowel essentieel voor het verhaal van de CEO (bijpratend vanop de zeepkist of in een live stream) als voor het lijnmanagement (doorpratend tijdens teamoverleg). De drie D-werkwoorden wijzen op wat de communicatieverantwoordelijke kan doen.
Bij reorganisaties komt verandercommunicatie kijken. Hoe je die aanpakt, beschreven we elders op deze blog. Maar vooraleer je kunt communiceren wat de nieuwe situatie wordt, moet je natuurlijk eerst het verhaal van die nieuwe realiteit schrijven. Daarbij zul je met je nieuwe identiteit vooruitgang willen boeken in het oog van de buitenwereld (zowel intern als extern). Vanuit wat je weet over hoe je stakeholders je zagen & zien, en waar ze op hopen, kun je een sterkere identiteit opbouwen én geloofwaardiger communiceren.
Een sterke methode om eraan te beginnen is de reorganisatie te benaderen als de creatie van een goed onderbouwd een breed gedragen verhaal, dat daardoor minder kans op slijtage zal vertonen. Een sustainable corporate story (SCS) noemen ze dat in het jargon. Een partituur die elke betrokkene op zijn manier kan spelen, zo u wil.
Kenmerkend voor een sustainable corporate story is dat iedereen de hoofdtonen van de partituur leert en accepteert. Dat kan bijvoorbeeld door er veel over te praten, waardoor een gemeenschappelijke interpretatie ontstaat. Men moet echter accepteren dat interne betrokkenen varianten moeten kunnen maken op de hoofdtonen van het verhaal, waardoor zij in staat zijn accenten in de SCS te benadrukken die hun overtuigingskracht ten goede komen in de communicatie met de voor hen essentiële stakeholders. Daarmee wordt een SCS eerder een vorm van jazz dan een traditionele vorm van klassieke muziek. In een klassiek orkest worden de leden geacht de mission statement weer te geven, terwijl we hier te maken hebben met jazzmusici die een interpretatie moeten maken van de hoofdtonen die door de groepsleden zijn weergegeven. Een SCS is een dynamische entiteit, geen statische. Dat betekent dat het verhaal nooit af is ; het is levend, zoals de organisatie dat zelf ook is. De effectiviteit van het verhaal zal verbeteren als het verhaal elke keer opnieuw wordt verteld.
“De gedachte is vaak: gooi er nog maar wat communicatie tegenaan, dan gaan ze wel om. Maar mensen hebben een eigen wil […] mensen zijn best bereid te veranderen, maar ze willen niet door anderen veranderd worden.” (Léon de Caluwé geciteerd door Wil Michels, blz. 219)
Hoe pak je verandercommunicatie dan praktisch aan? Hieronder werpen we voor u een drietal lijnen uit.
1 – We hadden het hier al eerder over het standaardwerk Communicatiestrategie van Wil Michels (2013-10-16). Dat biedt een uitstekende inleiding tot het métier van verandercommunicatie. Michels schetst de vijf stappen in een veranderstrategie en bespreekt de rollen van zowel de communicatieadviseur(s) als die van het management en die van de medewerkers, met aparte aandacht voor het leiderschap bij veranderingen. Hij onderscheidt ook drie soorten veranderingen: een strategie-, een structuur- of een cultuurverandering (p. 223). De belangrijkste punten van §12 Veranderstrategie (blz. 215-229):
Het boek Communicatiestrategie (Groningen: Noordhoff 2013, ISBN 9789001807818) van Wil Michels is een echt standaardwerk, dat helder gelayout de weg wijst van startvraag naar strategie en bijhorend stappenplan, met aandacht voor doel(groepen), voorwaarden, middelen en verwante strategieën. Een ideale primer voor beginners, maar ook prikkelend voor gevorderden door de vele zijsprongen, ten getuige de illustratie hierboven uit blz. 22 (met dank voor de toestemming Wil). De citaten aan het begin van elk hoofdstuk – “culture eats strategy for breakfast” van Peter Drucker is een nieuwe favoriet – en de aanbevolen literatuur aan het eind zijn eveneens uitstekend.
